Cát Bà có nhiều món ngon nổi tiếng được chế biến từ các hải sản như: Tôm hùm, ... Món ăn đặc trưng hương vị biển vừa ngon, vừa độc đáo, có nguồn gốc tự tự nhiên

Sam Biển Cát Bà

Quần đảo Cát Bà thuộc địa phận thành phố Hải Phòng nổi tiếng trong nước và quốc tế là một điểm thăm quan sinh thái có sơn, thuỷ hữu tình và những món đặc sản Biển được chế biến từ những loài thuỷ Hải sản phong phú tại địa phương, trong đó có những món được chế biến từ con Sam một loài giáp xác tương đối phổ biến tại vùng biển này.

Sam là một loại hải sản có thể chế biến được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng mang hương vị rất riêng của miền biển như; Gỏi Sam, Sam xào chua ngọt, chả sam hay Sam luộc hoặc nướng đặc biệt là món trứng sam nướng có vị béo rất riêng và chứa lượng đạm cao. Ngoài ra khi ăn các món được chế biến từ Sam giúp thanh nhiệt cơ thể rất tốt. Nhưng thời gian gần đây, giá của mỗi đôi Sam lên tới nửa triệu đồng, vì thế món ăn này không phải bà con lao động nào cũng có thể thưởng thức.

Đặc tính của con Sam đi đâu cũng cõng nhau một đôi. Theo kinh nghiệm của người đi biển thì trong hai con Sam đi cùng nhau, một con chết là con kia cũng chết theo, nếu một con chết mà con kia không chết thì sẽ trở thành Sam độc, con Sam đó suốt quãng đời còn lại phải sống cô độc. Sự thủy chung của loài thủy sản này đã trở thành biểu tượng về tình nghĩa vợ chồng, tình đoàn kết, đức hy sinh thấm đậm tình của người dân chài.

Sam là loài giáp xác, tính hàn nên khi chế biến phải rất cẩn thận. Sam thường được giết mổ theo đôi, khi cắt tiết sam phải làm sao cắt thành tia mới giữ được độ ngọt của thịt, nếu còn tiết thì thịt sẽ có vị chát. Toàn bộ đầu chân, rìa vây, mai được vứt bỏ. Riêng phần ruột sam được lọc bỏ rất kỹ không để dính vào phần thịt. Người làm thịt sam chỉ sơ ý một chút là có thể  người sử dụng các món ăn từ Sam sẽ bị dị ứng hoặc gây ra hiện tượng chướng bụng, đầy hơi nên khi chế biến món này người ta thường hay dùng Tỏi vì đây là một loại gia vị chống đầy hơi rất tốt.

Thịt Sam là một món đặc sản được nhiều người ưa thích thì Gan Sam lại là một món khoái  khẩu của nhiều loài cá như Sủ sao, Cá Côi mà đặc biệt là cá Cháp. Những tay câu sành điệu thường tìm đủ mọi cách để có Gan Sam làm mồi câu cho dù biết chắc đây là một loại mồi tương đối khó tìm. Thậm chí họ còn bỏ ra hàng trăm ngàn để mua những hộp Gan Sam được muối sẵn từ nơi khác chuyển về.

Hiện nay, để  thấy một đôi Sam bày bán trên chợ Cát Bà là một hiện tượng hi hữu. Hầu như các khách sạn nhà hàng đã thu mua hết từ vòng ngoài tại các cơ sở thu mua, tại các tàu đánh bắt và đôi khi lượng cung cấp còn không đủ để bán cho khách. Sam trở thành món ăn đặc sản cao cấp, mang hương vị riêng của vùng biển Đảo. Sam Cát Bà ngọt thịt, có mùi vị riêng bởi nồng độ muối trong nước khá cao, những loài thủy hải sản sống trong môi trường nước này được đánh giá có chất lượng cao hơn các hải sản cùng loại ở vùng khác. Hiện nay tại Cát Bà giá một đôi Sam chưa qua sơ chế khoảng trên năm trăm ngàn đồng. Một đôi Sam chỉ phục vụ được những món đơn giản như sào chua ngọt, luộc hoặc nướng còn đối với món gỏi sam thì phải cần ít nhất là hai đôi trở lên. Lữ khách đến với Cát Bà ngoài thưởng thức bầu không khí trong lành mát mẻ, khám phá các hang động vụng, vịnh thăm vườn Quốc gia Cát Bà, thoả sức vùng vẫy với sóng biển thưởng thức những món đặc sản như Tu hài, Cua, Ghẹ, Mực…. Mà chưa được thưởng thức món Sam biển  thì quả là một điều đáng tiếc.

Tu Hài Cát Bà

khám phá Tu hài hay gọi là ốc vòi voi, con thập thò, vốn nổi danh là một trong những hải sản quý hiếm, dinh dưỡng cao và hương vị đặc biệt. Hiện tu hài có thể xuất hiện ở nhiều vùng, miền của địa phương nhưng nơi tốt nhất để thưởng thức tu hài là đảo Cát Bà, nơi có vùng biển thích hợp với sự sinh trưởng và phát triển của loài nhuyễn thể này.

• trải nghiệm Cát Bà

Tu Hài là loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ sống trong môi trường nước mặn. Tu Hài là hải sản quý hiếm, có giá trị dinh dưỡng cao và hương vị đặc biệt. Ngoài ra, Tu Hài có tác dụng rất tốt đối với các quý ông. Có lẽ ít người biết đến một loại hải sản mang tên Tu hài. Nó không quen thuộc và có nhiều như: ngao, sò, ốc… nhưng nếu ai đã một lần thưởng thức, chắc hẳn sẽ không thể quên hương vị rất đặc trưng của loại hải sản này.

Tu Hài chế biến được nhiều món ăn như: nướng, gỏi, nấu cháo… cách chế biến như sau: ngâm tu hài từ 2 đến 3 phút trong chậu nước nóng khoảng 80-90 độ, sau đó rửa sạch vỏ bên ngoài, rồi dung dao rạch nhẹ dọc theo chiều của chiếc vòi. Thịt tại những chiếc vòi Tu hài rất ngon, dai dai, mềm và ngọt. Món Tu hài muốn ngon còn phụ thuộc vào rất nhiều gia vị như tỏi, hành khô được băm nhỏ, sau đó cho dầu lên chiên, hành hoa thái nhỏ trộn đều, sau đó ngâm nước mắm, mỳ chính, hạt tiêu…

Đặc biệt phải kể đến món Tu hài hấp. Sau khi hấp khoảng 15 phút, cho Tu hài ra đĩa, mùi thơm tu hài quyện với mùi gia vị thật quyến rũ. Hãy trang trí khéo léo để có món Tu hài khai vị bắt mắt và hấp dẫn hơn. Món Tu hài hấp ăn vừa mát vừa thanh, có dư vị ngọt rất riêng. Thịt Tu hài hấp giòn, quyện với mùi gia vị thơm nức.

Tôm Hùm

Tôm hùm được tôn vinh là vua của các loại hải sản giá trị dinh dưỡng cao. Thịt tôm hùm chắc, dai, ngọt ăn một lần không thể nào quên. Nhưng tập trung sự tinh túy nhất ở con tôm hùm không phải bởi hai càng vươn cao ngạo nghễ mà là gạch san đúng nơi đầu tôm và chạy thành dải vàng dọc sống lưng. Gạch tôm hùm béo, thơm, nhiều đạm. Người dân trên đảo Cát Bà có thói quen dùng rượu uống tại chỗ, sau đó mới đem hấp bia hoặc nướng.

Tôm hùm được con người chế biến rất nhiều món ăn ngon như: Tôm hùm luộc, cháo, gỏi, rang muối, hấp, nướng. Ngoài ra, tôm hùm được biến tấu thành những món ăn luôn được xếp vào loại Topten của ẩm thực như: Tôm hùm hầm nấm đông cô, tôm hùm cuồn rong biển, tôm hùm đút lò sốt trứng, tôm hùm chần rượu vang. Đây thực sự là một hải sản quý mà thiên nhiên đã ban tặng cho vùng biển của huyện đảo Cát Hải.

Rắn Biển

Đảo Cát Bà có rất nhiều đặc sản bổ dưỡng và quý hiếm được khai thác từ biển, trong đó có rắn biển. Rắn biển có thân nhỏ, thon dài 1- 2m có vảy, dẹt phía sau như mái chèo. Đầu nhỏ phủ các phiến sừng, răng có nọc độc nằm ở hàm trên. Theo kinh nghiệm dân gian, rắn biển có giá trị sử dụng cao trong thực phẩm và y dược.

Đặc sản rắn biển chiên giòn.

Rắn bắt về rửa cho sạch, buộc đuôi rồi treo lên cao hoặc ghim vào một tấm ván, cầm đuôi kéo căng mình rắn, lấy dao sắc rạch một đường cong từ cổ họng xuống tận đuôi. Bỏ phủ tạng, chỉ giữ lại mật và lớp mỡ. Rửa sạch máu ở mình rắn bằng cồn 90 độ C (không rửa bằng nước) rồi phơi hoặc sấy khô. Nếu muốn lấy tiết thì trước khi buộc hoặc ghim rắn, cầm đầu rắn cưa đứt động mạch cổ cho máu chảy ra hứng lấy để riêng. Thịt rắn biển chứa protit và nhiều axit amin như: agimin, cystin, cytein… Người Việt Nam và người châu Á rất thích ăn rắn biển vì rất ngon và bổ dưỡng.

Rắn biển có tên thuốc là hải xà nhục, có vị mặn, mùi tanh, tính ẩm, có tác dụng tăng trọng và chống viêm rõ rệt, đặc trị viêm đa khớp dạng thấp, thoái hóa và đau cột sống, viêm thần kinh tọa. Ngoài ra, mật rắn biển có tác dụng giảm đau, an thần gây ngủ. Tiết rắn biển mới hứng được pha với rượu và chất thơm uống chữa nhiều máu, chóng mặt, đau lưng, nhức xương, mỡ rắn có tác dụng chữa bỏng…